कोणत्याही पिकांच्या निरोगी वाढीसाठी पोषणद्रव्यांची योग्य उपलब्धता होणे अत्यंत महत्त्वाचे असते. विशेषतः कांदा, डाळिंब आणि द्राक्ष या पिकांना कॅल्शिअम आणि फॉस्फरसची अधिक आवश्यकता असते. ही पोषणद्रव्ये पिकांच्या पेशी वाढीस, फळांची गुणवत्ता आणि उत्पादन क्षमतेसाठी अत्यावश्यक असतात. पोषणाची कमतरता, पिकांच्या वाढीवर गंभीर परिणाम करू शकते. या ब्लॉग मध्ये पिकांतील कॅल्शिअम व फॉस्फरसची कमतरता, त्याची लक्षणे आणि उपाय याविषयी सविस्तर जाणून घेऊया!

कॅल्शिअम व फॉस्फरसचे महत्त्व

 कॅल्शिअम (Ca):

• पोषण शोषणाचे नियमन करणे.
• पेशी विभागणी, विस्तार व पेशी भिंत मजबूत ठेवण्यात योगदान.
• पिकाच्या संरचनेत व पेशींच्या विकासास नियंत्रित करणे.
• पाण्याचे शोषण सुधारणे.
• नायट्रोजन चयापचयास मदत करणे.
• कार्बोहायड्रेटच्या हालचालीत मदत.
• पानांना ऊर्जा प्रदान करणे व प्रकाशसंश्लेषण प्रक्रिया वाढवणे. 

फॉस्फरस (P):

• सुरुवातीचे पोषण देऊन वाढ व मुळे निर्माण करणे, पिकांचे लवकर परिपक्व होणे.
• पेशी विभागणी, पेशी विस्तार व इतर अनेक प्रक्रियांमध्ये सहभाग.
• पिकांची उंच वाढ साधणे.
• फुलोरा, फळधारणा, बीज व फळ विकास वाढवणे.
• कार्बन (C), हायड्रोजन (H) व ऑक्सिजन (O) च्या चयापचयात सहभाग.
• पिकांचा एकसमान आणि लवकर विकास होणे.
• उत्पादनाची गुणवत्ता सुधारणे.
• रोग व कीड प्रतिकारशक्ती वाढवणे.
• संपूर्ण वाढीदरम्यान विकास व पोषण टिकवणे.
• मातीमध्ये फॉस्फरस दिल्यामुळे वाढतात, हिवाळ्यात टिकाव वाढतो.

फॉस्फरस कमतरतेची लक्षणे 

• मूळांची वाढ लहान व मर्यादित होणे, पाने लहान होणे. 
• पिकाची वाढ मंदावणे, फुलोरा व बीजनिर्मिती कमी होणे.
• पाने जांभळट रंगाची होणे –
• फळे व बीज अपूर्ण विकसित होणे.
• पिकाचे संपूर्ण चक्र मंद होणे; रोग व कीड प्रतिकारकता कमी होणे.
• गोडसर व गुणवत्तापूर्ण उत्पादन कमी होणे.

कॅल्शिअम कमतरतेची लक्षणे

• पिकांची वाढ खुंटणे, पाने वाकडी व लहान होणे.
• नवीन पाने व झुडुपातील वेगाने वाढणाऱ्या ऊतींवर परिणाम होणे.
• पाने व कोंब वाकडी होणे, टोकांवर तपकिरी डाग पडणे.
• फुलोरा लवकर गळणे.
• खोडाची व बुंध्याची मजबुती कमी होणे.
• मुळांची व पानांची अपूर्ण वाढ होणे.

अनुकूल परिस्थिती

• फळधारणेच्या काळात पिकांमध्ये कॅल्शियम व फॉस्फरसची मागणी वाढते.
• जास्त उष्णता, पाण्याचा ताण किंवा मातीतील पोषक घटकांची कमतरता ही कमतरता तीव्र करते.
• सतत पाण्याची कमतरता किंवा अति प्रमाणात पाणी देणे दोन्ही पोषण शोषणावर परिणाम करतात.

उपाय 

३ ते ५ मिली प्रति लिटर पाण्यात मिसळून पानांवर फवारणी किंवा फुलोरा व  फळधारणेच्या अवस्थेत १ लिटर प्रति एकर ड्रेंचिंग करावी.

• फळधारणेच्या सुरुवातीपासून, फळ वाढीच्या काळात हे उत्पादन देणे अधिक परिणामकारक.
• मातीतील पोषण व पाणी व्यवस्थापनाची योग्य काळजी घेतल्यास परिणाम अधिक प्रभावी होतात.

ROFA CalDap Pro™ – वैशिष्ट्ये

ROFA CalDap Pro™ हे एक अत्याधुनिक खत  उत्पादन आहे जे पिकांना कॅल्शिअम, फॉस्फरस  आणि  नायट्रोजनची त्वरित कार्यसक्षमतेने पूर्तता करते.

• 100% पाण्यात विरघळणारे (Water Soluble) फॉर्म्युलेशन. 
• उत्पादन पूर्णपणे पाण्यात विरघळते, त्यामुळे फोलिअर फवारणी.
• अडथळ्यांशिवाय पिकांपर्यंत पोषणद्रव्ये जलद पोहोचतात.

फॉस्फरस + कॅल्शिअम समतोल:

पिकांच्या प्रत्येक वाढीच्या टप्प्यावर आवश्यक प्रमाणात पोषण मिळते, विशेषतः फळधारणेत आणि फळ वाढीच्या काळात.

फायदे

• पिकांच्या पानांवर आणि फळांवर त्वरीत पोषणद्रव्ये उपलब्ध करतो.
• पिकांचा निरोगी विकास व रोगप्रतिकार शक्ती वाढवतो.
• फळांची गुणवत्ता, चमक, रंग आणि साठवण क्षमता सुधारतो.
• काढणीनंतर नुकसान कमी होते आणि ताण सहनशीलता वाढते.
• उत्पादन अधिक प्रमाणात आणि दर्जेदार मिळते, बाजारात चांगला भाव मिळवता येतो.
• 100% पाण्यात विरघळणारे (Water Soluble) असल्याने फवारणी सुलभ, जलद आणि प्रभावी होते.
•  

तेव्हा, आपल्या पिकांना कॅल्शिअम आणि फॉस्फरसचे योग्य संतुलन द्या आणि मिळवा दर्जेदार उत्पादन मिळवा. आजच ROFA CalDap Pro™ वापरून फरक अनुभवा! 

अधिक माहितीसाठी आमच्या तज्ज्ञ कृषी सल्लागारांशी संपर्क साधा.